Galicja Zachodnia

Galicja to potoczna nazwa południowego i południowo-wschodniego obszaru Polski który pozostawał w granicach Austro-Węgier. W kontekście cmentarzy z Wielkiej Wojny wyodrębniono tu dwa obszary: Galicję Zachodnią i fragment Galicji Środkowej. Dalsza część Galicji Środkowej jak i Galicja Wschodnia leżą obecnie na terytorium Ukrainy. W ostatnich dwóch latach Wielkiej Wojny, na terenie Galicji Zachodniej, powstał niespotykany chyba na skalę światową zespół cmentarzy wojennych. Najbardziej niezwykłe jest to, że poległych żołnierzy chowano razem niezależnie od tego w jakiej armii walczyli wychodząc z założenia, że każdy z nich oddał przecież życie za swoją Ojczyznę. Zatem każdemu należy się taki samy szacunek.

W Galicji Zachodniej wybudowano 400 cmentarzy z których każdy był zaprojektowany nie tylko przez architekta ale i artystę. Wystarczy spojrzeć na kilka pierwszych z brzegu aby docenić ile trudu wymagała ich budowa. Tak naprawdę było tych cmentarzy więcej ale te 400 zostały opisane w książce-przewodniku Rudolfa Brocha i Hansa Hauptmanna „Westgalizische Heldengraeber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915”, Wien 1918. Pozycja ta, w połowie lat dziewięćdziesiątych, została przetłumaczona przez Jerzego Drogomira i wydana pod tytułem „Zachodniogalicyjskie groby bohaterów z lat wojny światowej 1914-1915”, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Tarnów 1996, stając się swoistą biblią w tym temacie.

Podczas budowy cmentarzy obszar Galicji Zachodniej został podzielony na IX okręgów plus dodatkowy okręg X obejmujący teren Twierdzy Kraków. Stąd też przyjęło się prezentować cmentarze wg okręgów. Nie jest to niestety specjalnie użyteczne dla osób niezbyt obeznanych w temacie bo przydział numerów cmentarzy do okręgów jest bardzo dziwny. Dość wspomnieć, że okręg I Żmigród obejmuje cmentarze o numerach od 1 do 11 oraz od 43 do 62. Natomiast numery od 12 do 42 to okręg II Jasło… Wychodzę z założenia, że cmentarzy szuka się w okolicy niezależnie do którego okręgu jest on przypisany, w związku z tym znacznie praktyczniejsze jest ich umiejscowienie na mapie. Postanowiłem zachować informację o okręgach „dla porządku” jednak tylko w formie tagów przy każdym cmentarzu oraz różnego koloru pineski na mapie. Miłego odkrywania galicyjskich cmentarzy z Wielkiej Wojny.